Istorijat

Šumarski odsek Poljoprivrednog fakulteta u Beogradu osnovan je 5. 12. 1920. godine. U nastavnom programu na tom Odseku je do 1949. postojao samo jedan predmet na kome se predavala problematika erozije i bujičnih tokova pod nazivom „Uređivanje bujica”. Prema nastavnom planu predmet je bio u IV godini studija. Za vreme Drugog svetskog rata Šumarski fakultet nije radio.

Posle rata nastava je počela školske 1945/46. godine. Predmet Uređivanje bujica je predavao prof. Sreten Rosić. Šumarski fakultet se 1949. godine odvojio od Poljoprivrednog fakulteta. Šumarski fakultet je ostao u istoj zgradi sa Poljoprivrednim fakultetom u Zemunu do školske 1954/55. godine, kada se preseljava u zgradu u kojoj je i danas.
Od školske 1952/53. godine problematika bujičnih tokova i erozije se proučava na predmetu „Uređivanje bujica i zaštita od erozije” na IV godini studija. 1960. godine na Šumarskom fakultetu se formira 5 odseka, među kojima i Odsek za eroziju i bujice. Na Odseku za eroziju i bujice predmeti su raspoređeni u dve katedre: Katedra za bujice i eroziju i Katedra za šumske melioracije. Odsek menja naziv 1961. godine u Odsek za eroziju i melioracije.

Nova reorganizacija Šumarskog fakulteta izvršena je 1973. godine. Odseci su postali instituti i svi su, osim šumarskog, promenili naziv. Dotadašnji Odsek za eroziju i melioracije je postao Institut za vodoprivredu erozionih područja.

Značajna promena u organizaciji Šumarskog fakulteta desila se 1988. godine. Tada su postojeći instituti reorganizovani u odseke a svaki odsek je predstavljao jedan od obrazovnih profila fakulteta. Odsek tada dobija naziv Odsek za zaštitu od erozije a završeni studenti dobijaju zvanje diplomirani inženjer šumarstva za zaštitu od erozije. Rad Odseka je i dalje organizovan kroz dve katedre: Katedra za bujice i eroziju i Katedra za melioracije.

Na osnovu spornog Zakona o visokom obrazovanju iz 1998. godine izvršena je nova reorganizacija fakulteta. Na Odseku za zaštitu od erozije, pored postojeće dve, formira se još jedna katedra: Katedra za protiverozionu geotehniku. Predmeti: Osnovi geotehnike u bujičarstvu, Hidrogeologija sa geomorfologijom, Hidraulika sa hidrologijom i Organizacija građenja i mehanizacija protiverozionih radova postaju predmeti na toj novoj katedri. Tada formirana Katedra za protiverozionu geotehniku i sada je u sastavu Odseka, uz promenu koja je nastala 2000. godine, kada su predmeti ove katedre: Hidraulika sa hidrologijom i Organizacija građenja i mehanizacija protiverozionih radova ponovo postali predmeti Katedre za bujice i eroziju. Predmet Materijali u protiverozionim radovima je sa Katedre za bujice i eroziju prebačen na Katedru za protiverozionu geotehniku.

Posle usvajanja zakona o visokom obrazovanju 2005. godine na Fakultetu se vrši izmena statuta i usvaja novi nastavni plan za sve obrazovne profile, na principima Bolonjske deklaracije. Jedna od značajnih promena je novi naziv Odseka, koji se zadržao do danas ‒ Odsek za ekološki inženjering u zaštiti zemljišnih i vodnih resursa. Naziv Odseka je proistekao iz naziva studijskog programa osnovnih akademskih studija i master studija. Uvode se izborni predmeti na svim godinama. Studijski program osnovnih akademskih studija Ekološki inženjering u zaštiti zemljišnih i vodnih resursa prvi put je akreditovan 2009. godine. Tada je akreditovan i studijski program master akademskih studija, kao zajednički program, u kome je Odsek imao dva modula. Akreditacijom 2013. godine akreditovani su studijski programi osnovnih i master studija Ekološki inženjering u zaštiti zemljišnih i vodnih resursa a studijski program doktorskih studija je i dalje ostao zajednički za sva četiri odseka Šumarskog fakulteta. Od 2019. godine Odsek je akreditovao studijski program doktorskih studija Ekološki inženjering u zaštiti zemljišnih i vodnih resursa.

Na Odseku je diplomiralo ukupno 739 studenata, od toga po starom programu, koji je važio do 2006. godine, 652 studenata. Od osnivanja Odseka prema starom programu magistarske studije je završio 51 student a doktorske titule steklo je 37 kandidata. Ukupno diplomiranih studenata na osnovnim akademskim studijama po novom programu prema Bolonjskom procesu od 2006. godine je 87, na master akademskim studijama 64, a na doktorskim studijama 7 studenata.

Dekani Šumarskog fakulteta su buli i članovi ovog odseka:
prof. Sreten Rosić , prvi dekan Šumarskog fakulteta (1949‒1951)
prof. Velizar Velašević (1975‒1977)
prof. Ljubiša Jevtić (1983‒1985)
prof. Ratko Kadović (2004‒2009)
prof. Ratko Ristić (2015‒2021 )

Nastavnici i saradnici
Nastavno osoblje:
dr Grozdana Gajić, redovni profesor
dr Zoran Nikić, redovni profesor
dr Nada Dragović, redovni profesor
dr Ratko Ristić, redovni profesor
dr Snežana Belanović Simić, redovni profesor
dr Vesna Đukić, vanredni profesor
dr Jelena Beloica, vanredni profesor
dr Mirjana Todosijević, vanredni profesor
dr Sara Lukić, vanredni profesor
dr Vesna Nikolić, vanredni profesor
dr Nenad Marić, docent
dr Tijana Vulević, docent
dr Aleksandar Anđelković, asistent sa doktoratom
dr Vukašin Milčanović, asistent sa doktoratom
dr Nikola Živanović, asistent sa doktoratom
dr Predrag Miljković, asistent sa doktoratom
Msc Katarina Lazarević, asistent
Msc Siniša Polovina, asistent
Msc Erić Ranka, asistent

Nenastavno osoblje:
Malušević Ivan, saradnik u visokom obrazovanju
dipl. inž. Branislava Mihajlović, saradnik u visokom obrazovanju

Profesori u penziji:
prof. Miodrag Zlatić
prof. Vojislav Đeković
prof. Stevan Dožić
prof. Stanimir Kostadinov
prof. Ratko Kadović
prof. Ljubomir Letić
prof. Vjačeslava Matić
prof. Tiosav Todorović
prof. Milan Veselinović
prof. Miroljub Đorović

U periodu pre 1956. godine, nisu postojale katedre kao organizacione jedinice, pa ni katedra koja bi objedinjavala stručne predmete ekonomskog i organizacionog karaktera. Međutim, od osnivanja fakulteta postojali su brojni predmeti koji su figurirali u nastavnim planovima i programima, a koji su kasnije bili okosnica odgovarajuće katedre. Ti predmeti su nosili sledeće nazive:

Statut iz 1930. god.
Narodna ekonomija, Uprava šuma i računovodstvo, Šumarska politika, Računanje vrednosti šuma, Opšti osnovi prava i šumarsko zakonodavstvo, Šumska trgovina i industrija;
Statut iz 1945. god.
Marksizam-lenjinizam, Politička ekonomija, Organizacija šumarstva i planiranje;
Statut iz 1952. god.
Politička ekonomija, Organizacija i poslovanje u šumarstvu, Ekonomika šumarstva, Šumsko-privredna geografija sa trgovinom drveta.

Statutom Šumarskog fakulteta iz 1956. godine formiraju se odseci i katedre, kao organizacione jedinice fakulteta. Tada je formirana i Katedra ekonomike šumarstva i drvne industrije, gde su obuhvaćeni predmeti kao što su: Politička ekonomija, Ekonomika šumarstva, Osnovi prava i zakonodavstva, Organizacija i poslovanje u šumarstvu, Trgovina drvetom, Knjigovodstvo, evidencija i industrijska statistika (predavani na Odseku za šumarstvo) i Ekonomika drvne industrije, Zaštita rada i Organizacija proizvodnje u preduzećima za preradu drveta (predavani na Odseku za drvnu industriju). To je bila zajednička katedra za dva odseka i predstavljala je pokušaj da se kroz jednu katedru organizuje nastava i istraživački rad na više srodnih disciplina na dva različita odseka.

Četiri godine kasnije (1960. god.), sa značajnim osamostaljenjem Odseka za drvnu industriju, deo predmeta se seli na odgovarajuću katedru ovog odseka, ali se od koncepta objedinjavanja ne odustaje. Tako dolazi do promene naziva u Katedra ekonomike šumarstva, što je praćeno izvesnim promenama u okviru strukture predmeta (neki se više ne predaju, a neki novi formiraju), pri čemu se umesto predmeta sa Odseka za drvnu industriju ubacuju srodni predmeti sa Odseka za bujice i eroziju. To se iz naziva katedre nije videlo, već se ta promena zapaža kroz spisak predmeta. Ti predmeti su bili: Ekonomija, Ekonomika šumarstva, Organizacija i poslovanje u šumarstvu (sa Odseka za šumarstvo) i Organizacija i ekonomika proizvodnje u erodiranim oblastima (sa Odseka za bujice i eroziju).

Tek Statutom iz 1966. god. Formira se Katedra ekonomike šumarstva sa nastavnim predmetima koji predstavljaju zaokruženu celinu društveno-ekonomskog karaktera. U ovom periodu zadržana su tri već postojeća predmeta: Ekonomija, Ekonomika šumarstva i Organizacija i poslovanje u šumarstvu, ali su dodati i neki novi, kao što su: Nauka o radu, Trgovina drvetom sa šumsko-privrednom geografijom i Osnovi nauke o društvu.

U daljem razvoju, Statutom iz 1974. god. Katedra ekonomike šumarstva uvodi u program i predmete kao što su: Politička ekonomija, Društveno-ekonomsko uređenje SFRJ, Osnovi marksizma sa sociologijom i Ekonomika uređenja slivova, a zadržava već postojeće: Organizacija i poslovanje u šumarstvu, Trgovina drvetom sa šumsko-privrednom geografijom i Ekonomika šumarstva. Zanimljivo je da i ovde figurira jedan predmet sa Odseka za bujice i eroziju (Ekonomika uređenja slivova), srodan sa predmetima na Odseku za šumarstvo. Razlog je verovatno što, stručno posmatrano, nije imao srodnih disciplina na Odseku za bujice i eroziju (većina ostalih su bili predmeti tehničkog usmerenja), a samo jedan ovakav predmet nije bio dovoljan za definisanje katedre na ovom odseku.
Statutom iz 1977. god. Katedra menja naziv u Katedra društveno-ekonomskih predmeta, a predmeti su bili: Osnovi marksizma, teorija i praksa samoupravljanja, Politička ekonomija, Organizacija i poslovanje u šumarstvu, Trgovina drvetom sa šumsko-privrednom geografijom i Ekonomika šumarstva.

Kasnije, Statutom iz 1983. god. dolazi do nove promene naziva u Katedra ekonomike i organizacije šumarstva, dok predmeti ostaju isti kao i u okviru prethodnog nastavnog plana: Osnovi marksizma, teorija i praksa samoupravljanja, Politička ekonomija, Organizacija i poslovanje u šumarstvu, Trgovina drvetom sa šumsko-privrednom geografijom i Ekonomika šumarstva.

Promene Statuta 1994. godine, dovode do ozbiljnijih promena, pa predmet Sociologija prelazi u Kabinet opštih predmeta, dok se ostali predmeti priključuju predmetima sa Katedre planiranja gazdovanja šumama. Tako formirana katedra nosi naziv Katedra planiranja i organizacije gazdovanja šumama.

U ovom obliku Katedra je postojala sve do 2002. godine, kada se ponovo objedinjavaju predmeti sa nekadašnje Katedre ekonomike i organizacije šumarstva (Osnovi ekonomije i sociologije, Organizacija i poslovanje u šumarstvu, Trgovina drvetom i šumsko-privredna geografija i Ekonomika šumarstva), a katedri se vraća stari naziv – Katedra ekonomike i organizacije šumarstva.

Statutom iz 2008. god. na Katedri ekonomike i organizacije šumarstva dva predmeta se dele na po dva nova. Tako umesto predmeta Osnovi ekonomije i sociologije, uvode se Sociologija i Osnovi ekonomije, a predmet Trgovina i šumsko-privredna geografija se deli na predmete Trgovina šumskim proizvodima i Šumsko-privredna geografija. Pored toga, uvodi se i novi predmet Šumarska politika i zakonodavstvo.

Statutom iz 2012. god. zadržan je naziv – Katedra ekonomike i organizacije šumarstva. Međutim, daljim razvojem „Bolonjskog procesa“, unapređuju se aktuelni nastavni planovi, što rezultira pojavom nekih novih predmeta. Tako sada Katedra obuhvata predmete: Osnovi ekonomije, Sociologija, Organizacija i poslovanje u šumarstvu, Trgovina šumskim proizvodima, Ekonomika šumarstva, Ekonomska geografija šumskih resursa, Šumarska politika i zakonodavstvo, Preduzetništvo i mala i srednja preduzeća u šumarstvu i Marketing šumskih proizvoda.

Imajući u vidu dinamiku promena nastavnih sadržaja, koja odgovara dinamici naučnih istraživanja i promenama društveno-ekonomskih odnosa, jasno je da će se transformacija unutrašnje organizacije Šumarskog fakulteta nastaviti i u budućnosti. To svakako važi i za Katedru ekonomike i organizacije šumarstva, pa se očekuju novi nastavni sadržaji, bilo u okviru tradicionalnih predmeta, bilo u obliku nekih novih.